تصمیم گیرندگان مشغول رایزنی برای تشکیل سازمان کشورهای صادر کننده زعفران هستند. کشاورزان و صادرکنندگان زعفران ایرانی امیدوارند با تشکیل این سازمان ، برخی از مشکلات موجود در بازار جهانی زعفران برطرف شوند و آن ها بتوانند در حوزه معیار و استاندارد سازی زعفران با قدرت پیش بروند. در این مقاله آنچه را درباره راه اندازی سازمان جهانی زعفران یا اوسک باید بدانید، با شما در میان می گذاریم.
ایران زعفران خود را بیشتر به 10 کشور صادر می کند. از این میان حدود 86 درصد صادرات زعفران ، از طریق امارات متحده عربی انجام می شود. اسپانیا ، هنگ کنگ ، ویتنام ، ایتالیا ، افغانستان ، قطر ، هند ، آلمان و فرانسه ، مقصد های صادراتی دیگر زعفران ایران هستند.
با توجه به سهم فوق العاده ایران در کشت و تولید زعفران ، انتظار می رود این کشور بالاترین مقام را در عرضه زعفران هم داشته باشد و مصرف کنندگان جهانی زعفران خوب را به نام ایران بشناسند؛ اما سال هاست که ایران زعفران خود را به صورت عمده می فروشد.
سازمان کشورهای صادر کننده زعفران یا اوسک چیست
بعضی از کشورهایی که اشاره شد ، زعفران ایران را به قیمت عمده خریداری و بسته بندی کرده و در بازارهای جهانی عرضه می کنند؛ از همین رو موضع ایران در بازار جهانی زعفران صدمه دیده است. امروزه کمتر مصرف کننده ای در کشورهای اروپایی و آمریکایی ، می داند که زعفران در ایران کشت می شود.
به همین خاطر و دلایل دیگر ، طی چند سال اخیر ، طرح راه اندازی سازمان جهانی زعفران یا سازمان کشورهای صادرکننده زعفران (OSEC) ، به اختصار اوسک در دستور کار تصمیم گیران قرار گرفته است. نام اختصاری این سازمان ، از سازمان کشورهای صادر کننده نفت یا اوپک برداشت شده است.
هدف نهایی سازمان جهانی زعفران رونق بخشیدن به تجارت طلای سرخ است. با به کارگیری سیاست های مناسب در این سازمان ، سهم بیشتری از تجارت چند میلیارد دلاری در بازار جهانی زعفران به کشورهای اصلی تولید کننده زعفران ، مانند ایران اختصاص می یابد.
قرار است بخش خصوصی به عنوان متولی اصلی ، با همکاری وزارت جهاد کشاورزی ، وزارت صنعت ، معدن و تجارت ، و وزارت امور خارجه ایران ، مجلس شورای اسلامی و افراد و مشاغل مهم درگیر در تولید و تجارت زعفران ، این سازمان را ایجاد کرده و سیاست ها و روند کاری آن را تعریف نمایند.
از سید احسان مصطفوی ، تولید کننده برتر جوان کشور هم به عنوان طراح سازمان کشورهای صادر کننده زعفران یا اوسک نام برده می شود. به گفته مصطفوی ، زیرساخت اصلی برای کمک به موفقیت سازمان جهانی زعفران راه اندازی مجموعه ای از صنایع و خدمات مرتبط ، در شهر تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی است. این شهر با تولید بیش از 34 تن زعفران در سال ، رتبه نخست تولید این محصول را در ایران و جهان دارد.
اوسک چه خدماتی ارائه می کند
خدماتی مانند آموزش های دوره ای و مستمر به کشاورزان ، برگزاری دوره های آموزش تخصصی کاشت ، داشت و برداشت زعفران همراه با عرضه گواهینامه های معتبر ، مشاوره درباره ادوات کشاورزی ، ایجاد موزه ملی زعفران با هدف توسعه گردشگری زعفران ، مشاوره تخصصی در حوزه های مختلف زعفران ، حمایت از ایده های برتر ، صندوق امانات ، صندوق سرمایه گذاری و ایجاد بانک زعفران هم از سایر طرح هایی هستند که در قالب سازمان کشورهای صادرکننده زعفران یا اوسک به بهره برداری خواهند رسید.
البته برند ملی زعفران ثبت شده و اکنون بخش خصوصی به دنبال دریافت برند بین المللی زعفران است که می تواند مشکلات تجارت این محصول در بازار جهانی زعفران را رفع نماید. بر همین اساس قرار است نیم درصد از درآمد صادرات زعفران هم به توسعه تجارت آن اختصاص باید. مدیریت این طرح با حضور همه فعالان بخش خصوصی و تشکل ها انجام می شود. قرار است وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت ، معدن و تجارت هم از این طرح ملی حمایت کنند.
تشکیل سازمان جهانی زعفران چه فایده ای برای ایران دارد
زعفران ایرانی به صورت عمده به کشورهای مختلف جهان صادر می شود. آن ها هم پس از بسته بندی زعفران ، آن را با نام های تجاری خودشان عرضه می کنند. حالا با تشکیل سازمان جهانی زعفران یا سازمان کشورهای صادرکننده زعفران ایران می تواند ظرفیت خود در تولید و عرضه زعفران را به مصرف کنندگان جهانی نشان دهد.
از طرف دیگر بورس کالای ایران می تواند به اصلی ترین مرجع برای تعیین قیمت در بازار جهانی زعفران تبدیل شود. در واقع زعفران در بورس اوراق بهادار ایران عرضه خواهد شد و به این وسیله ، قیمت واقعی آن برای خریداران خارجی روشن می شود. بورس کالا سازوکار شفافی دارد. بنابراین زمینه اصلاحات در بازار و حتی الگوی کشت زعفران هم دستخوش تغییرات مثبت قرار می گیرد.
از طرف دیگر ، تحریم های آمریکایی و سایر موانع موجود در تجارت زعفران ، باعث شده توجه بازارهای جهانی به سایر روش های تهیه آن، از جمله بازار زعفران افغانستان جلب شود. این امر تا جایی پیش رفته که خریداران اروپایی ، از جمله آزمایشگاه های بلژیک ، زعفران تولیدی در افغانستان را معیار وارد کنندگان قرار دهند.
اوسک کلید شناخته شدن ایران در بازار جهانی زعفران
در واقع کشورهای اروپایی استانداردهای زعفران ایرانی را به رسمیت نمی شناسند. راه اندازی سازمان جهانی زعفران یا اوسک باعث رفع این اشتباهات در فرایند های معیار و استاندارد سازی شده و به سایر کشور هایی که در تجارت زعفران مشارکت دارند هم کمک می کند تا سهم بهتری از تجارت جهانی طلای سرخ داشته باشند.
در واقع با راه اندازی سازمان کشورهای صادر کننده زعفران یا اوسک به زودی درجه واقعی زعفران ایرانی در بازار جهانی زعفران مشخص شده و ایران جایگاه واقعی خود را در این زمینه به دست می آورد؛ سهمی که می تواند تا ۱۰ برابر افزایش پیدا کند.
با فعالیت سازمان جهانی زعفران و مشارکت همه فعالان بازار زعفران ، موضوع صنایع بسته بندی و ایجاد برند هم بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرند. این سازمان جهانی و نقش آن در توسعه صادرات ایران به بازار جهانی زعفران در آینده ، ممکن است به الگویی برای سایر محصولات کشاورزی ایران هم تبدیل شود.
از آنجا که زعفران می تواند در زمینه اشتغال زایی جوانان ، صرفه جویی در مصرف آب و ارز آوری برای کشور هم نقش به سزایی داشته باشد ، حمایت همه جانبه مسئولان و تصمیم گیران از طرح ملی سازمان جهانی زعفران یا سازمان کشورهای صادر کننده زعفران می تواند نویدبخش آینده بسیار روشنی برای اقتصاد کشاورزی ایران باشد.
جمع بندی
کشورهایی مانند اسپانیا ، امارات متحده عربی و چین ، زعفران ایران را به قیمت عمده می خرند، بسته بندی کرده و در بازارهای جهانی عرضه می کنند؛ در این میان کمترین سود ممکن از بازار جهانی زعفران به ایران می رسد.
حالا قرار است بخش خصوصی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی ، وزارت صنعت ، معدن و تجارت ، و همین طور وزارت امور خارجه ، مجلس و سایر مشاغل درگیر در تولید و تجارت زعفران ، سازمان جهانی زعفران یا سازمان کشورهای صادر کننده زعفران و به اختصار اوسک را راه اندازی نمایند. این سازمان سیاست های تولید و عرضه زعفران را باز تعریف کرده ، فرایندهای استانداردسازی آن را تصحیح کرده و تجارت زعفران را به شدت رونق می بخشد.
