تولید خشکبار در ایران شامل چه محصولاتی می شود؟

تولید خشکبار در ایران سابقه ای دیرینه دارد. از دیرباز مردم ایران در منازل خود اقدام به خشک کردن برخی از میوه ها و دانه ها به روش سنتی می کردند. البته در آن زمان اغلب محصولات خشکبار ایران به مصارف خود خانواده می رسید، در حالی که اکنون بیشتر محصولات خشکبار ایران به خارج از کشور صادر می شود. علاوه بر ایران توانسته است در تولید برخی از خشکبارها در جهان، رتبه های نخست را به خود اختصاص دهد.

انواع خشکبار تولیدی در ایران

با توجه به این که ایران در حال حاضر یکی از بزرگترین تولید کننده محصولات خشکبار در جهان است، این انتظار می رود که با بهره گیری از تکنولوژی های جدید دنیا در تولید خشکبار در ایران سالانه شاهد افزایش میزان صادرات محصولات به خارج از کشور باشیم. در این مقاله به معرفی برخی از مهم ترین محصولات خشکبار ایران می پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

پسته

یکی از پر فروش ترین محصولات خشکبار ایران پسته است. پسته تولید شده در ایران انواع مختلفی دارد و تقسیم بندی مختلفی برای آن وجود دارد. اما در حالت کلی پسته را می توان به دسته فندقی مانند پسته کله قوچی و پسته اوحدی و دسته بادامی مانند پسته اکبری و احمد آقایی تقسیم کرد.

رفسنجان یکی از مهم ترین شهرهای پسته خیز ایران است که سالانه در حدود 40 هزار تن محصول از آن برداشت می شود. با توجه به این که شرایط اقلیمی رفسنجان برای کاشت پسته بسیار مناسب است، پسته رفسنجان بسیار مرغوب است. از دیگر شهرهایی که در تولید پسته نقش مهمی دارند می توان به دامغان، نی ریز، مروست، انار، بابک و نائین اشاره کرد. نکته قابل توجه با پسته این است که تقریبا 90 درصد پسته ایران به خارج از کشور صادر می شود و تنها 20 درصد از محصول نهایی به مصرف داخل کشور می رسد.

انجیر

انجیر خشک از دیگر محصولات خشکبار ایران است که از خواص بسیار زیادی برخوردار است. شهر استهبان به پایتخت انجیر ایران است که دارای بزرگترین انجیرستان طبیعی دنیا است. انجیرهای استهبان ریز و برای خشک کردن مناسب هستند. گلوگاه یکی دیگر از شهرهایی است که دارای اقلیم مناسب برای رشد انجیر است. انجیرهای گلوگاه از نظر اندازه بسیار درشت هستند و تقریبا نژاد متفاوتی دارند. در حالت کلی انجیر خشک به چهار دسته انجیر خشک پرک، انجیر خشک خندان، انجیر خشک صد یک و انجیر خشک معمولی تقسیم می شود.

کشمش

کشمش از خشک کردن میوه انگور به دست می آید و سرشار از مواد مغذی برای بدن است. کشمش ها انواع مختلفی دارند که از روش های گوناگونی نیز به دست می آیند. انواع کشمش عبارتند از: کشمش سبز قلمی، کشمش زرد، کشمش تیفی، کشمش آفتابی و کشمش مویز.

از دیرباز ایرانیان در منازل خود کشمش را از طریق خشک کردن انگور با استفاده از نور خورشید به دست می آورند. اما با پیشرفت علم و تکنولوژی به ویژه در حوزه تولید محصولات خشکبار ایران، تولید کشمش نیز دستخوش برخی تغییرات شده است. در حال حاضر برای تولید کشمش به صورت صنعتی از دستگاه خشک کن انگور استفاده می شود که در ابعاد و ظرفیت مختلفی در بازار موجود است. این دستگاه انگور را در سریع ترین زمان ممکن در حجم زیاد به کشمش تبدیل می کند.

گردو

با توجه به خاصیت بسیار زیاد گردو و قیمت نسبتا بالای آن، به گردو لقب طلای سبز را داده اند. گردو یکی از محصولات خشکبار ایران است که دارای مرغوبیت بسیار مطلوب است. تویسرکان یکی از شهرهای بسیار زیبای استان همدان است که با داشتن بیشتر از  پنج هزار هکتار باغ گردو به پایتخت گردو ایران معروف است. در شرایط عادی سالانه بالغ بر 16 تن گردو از باغ های گردو تویسرکان برداشت می شود. طبق آخرین آمار، ایران از لحاظ کاشت گردو رتبه سوم را در جهان به خود اختصاص داده است. گردو خشک شده به دو صورت با پوست و بدون پوست در بازار موجود است که افراد می توانند متناسب با نیاز خود یکی از آن ها را برای مصرف انتخاب کنند.

خرما

خرما از دیگر محصولات خشکبار ایران است که یک معدن طلایی از انواع ویتامین است. درخت خرما در مناطق گرمسیری رشد می کند. به همین دلیل به وفور شاهد درخت خرما در استان های جنوبی کشور هستیم. کرمان بیشترین میزان تولید خرما را به خود اختصاص داده است و بعد از کرمان، سیستان و بلوچستان رتبه دوم در تولید خرما را دارا می باشد. خرماها انواع بسیار متنوعی دارند که گران ترین و مرغوب‎ترین نوع خرما، پیارم است. این نوع خرما در هرمزگان به عمل می آید و به دلیل خاصیت های فراوانی که دارد بسیار محبوب است. البته خرمای مضافتی نسبت به سایر خرماها در ایران شناخته شده تر است و یکی از خوشمزه ترین انواع خرما در جهان است. از دیگر گونه های خرما که در ایران تولید می شود می توان به خرمای هلیلی ، خرمای زاهدی ، خرمای کبکاب ، خرمای مرداسنگ و … اشاره کرد.

فندق

یکی از خوشمزه ترین انواع خشکبار فندق است.اگر چه ترکیه عمده ترین تولید کننده فندق در دنیا است. اما یکی از محصولات خشکبار ایران که در حجم قابل توجهی به خارج از کشور صادر می شود، فندق است. صادرات فندق از لحاظ ارزآوری برای کشور بسیار حائز اهمیت است. اگر چه امید می رود با بهره گیری از جدیدترین تکنولوژی های روز دنیا در تولید خشکبار در ایران ، محصولات ایرانی بیشتر مورد توجه سایر کشورها قرار بگیرد.

مرغوب ترین نوع فندق از منطقه اشکور به دست می آید. بیشتر از 60 درصد فندق کشور از این منطقه به دست می آید. فندق به دو صورت با پوست و بدون پوست در بازار عرضه می شود که در اغلب موارد نوع بدون پوست آن برای آجیل ترجیح داده می شود.

بادام

بادام یکی از مغزهای بسیار مقوی است که دارای انواع مختلفی می باشد. بادام پوست کاغذی یکی از انواع بادام  است که مصرف آن در ایران بسیار رایج است. بادام پوست کاغذی به صورت شور و خام در بازار به فروش می رسد. از دیگر انواع شناخته شده بادام در ایران می توان به بادام زمینی اشاره کرد. با توجه به این که بادام در افزایش هوش، استحکام استخوان و سلامت قلب بسیار موثر است مصرف آن همواره توصیه می شود. مهم ترین نشانه یک بادام مرغوب، مزه، طعم و شادابی آن است. به دلیل این که بادام به دست آمده از زمین های زیر کاشت ایران بسیار مرغوب می باشند، بادام یکی از مهم ترین اقلام صادراتی غیر نفتی ایران است.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی تولید خشکبار در ایران پرداختیم. از آن جایی که محصولات ایران از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند ایران توانسته است در عرصه تولید و صادرات برخی از محصولات رتبه های نخست را به خود اختصاص دهد. البته امید آن است که با فراهم کردن زیر ساخت های لازم برای صادرات بیشتر محصولات خشکبار ایرانی به خارج از کشور و البته سعی در بسته بندی کردن خشکبار ، سهم ایران در بازار بین المللی افزایش پیدا کند.