معروف ترین شهر های ایران در کاشت زعفران

ایران در زمینه تولید زعفران دارای برند جهانی است. شهر های زیادی در ایران به عنوان مزارع کاشت زعفران شناخته می شوند. اهمیت زعفران در بین سایر محصولات کشاورزی به خاطر ارزآوری قابل توجه است. در این مقاله قصد داریم تا به معرفی بزرگ ترین مزارع کاشت زعفران در ایران بپردازیم. اگر شما نیز علاقه مند به این هستید که بدانید کدام استان ها مراکز کاشت زعفران در ایران هستند در این مقاله با ما همراه باشید.

مراکز کاشت زعفران در ایران

کاشت زعفران در ایران قدمتی 3500 ساله دارد. به طوریکه از نظر اغلب کارشناسان منشا پیدایش زعفران در ایران بوده است. حدود 90 درصد از زعفران تولید شده در جهان مربوط به ایران است. زعفران در مناطق سردسیر رشد بهتری دارد و به همین خاطر مناطق سردسیر یک گزینه بسیار مناسب برای کاشت زعفران هستند. برخی از شهرهای مهم در ایران که زعفران با کیفیت تولید می‌کنند و به مراکز کاشت زعفران شهرت دارند عبارتند از:

• قائن

قطعا کمتر کسی است که نام شهر قائن را در ایران نشنیده باشد. شهرت این شهر به خاطر کاشت زعفران است.  قائن  به دلیل شرایط خاص آب و هوایی مهم ترین مرکز کاشت زعفران در ایران است و مقام اول را در کاشت زعفران را به خود اختصاص داده است. طبق گفته اتاق بازرگانی استان خراسان جنوبی بیشتر از هفتصد سال است که زعفران در قائن کاشت می شود و از این رو می توان این شهر را پایتخت کاشت زعفران در ایران دانست.

زعفران شهر قائن در حال حاضر مرغوب ترین نوع زعفران است و از نظر کیفیت گوی سبقت را از دیگر شهر ها ربوده است و در مقام اول جهانی قرار دارد. از طرف دیگر منبع اصلی مردم شهر قائن از کاشت زعفران است و اغلب خانواده ها سال های بسیار طولانی است که مشغول به کاشت زعفران در مزارع خود هستند. طبق آخرین آمار به دست آمده 4500 هکتار از مزارع شهرستان قائنات زیر کاشت زعفران می باشند و سالانه حدود 30 تن زعفران از این شهر برداشت می شود.

• فردوس

شهر فردوس مرکز شهرستان فردوس از دیگر شهر های ایران است که به عنوان مراکز کاشت زعفران به شمار می رود. فردوس از هر لحاظ برای کاشت زعفران بسیار مناسب است و شرایط آب و هوایی این منطقه برای کاشت زعفران بسیار مناسب است. در حال حاضر فردوس یک برند شناخته شده در زمینه تولید زعفران است.

کیفیت بالای زمین و مناطق مستعد کاشت در شهر فردوس و آماده سازی بر اساس اصول فنی از مهم ترین دلایلی است که کیفیت زعفران تولید شده در این شهر را افزایش می دهد.  استفاده از پیاز مرغوب و روش های صحیح برداشت در کنار تلاش های شبانه روزی کشاورزان از دیگر عواملی است که باعث شده است زعفران شهر فردوس از نظر عطر و رنگ دهی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشد. سطح زیر کاشت زعفران در شهر فردوس بیش از سه هزار هکتار است.

• گناباد

کاشت زعفران در گناباد سابقه ای طولانی دارد و بالغ بر 700 سال است. در حال حاضر بیش از نیمی از مزارع شهرستان گناباد زیر کاشت زعفران هستند و این استان یکی از قطب های بسیار مهم در زمینه کاشت زعفران به شمار می رود. کارشناسان این حوزه طبق آزمایش هایی که انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که عطر و طعم زعفران گناباد بسیار ممتاز است و از مرغوبیت بسیار بالایی برخوردار است.

اما متاسفانه به دلیل نبود نگاه علمی توسعه کاشت زعفران در این شهر با مشکلاتی همراه است و باعث نارضایتی کشاورزان شده است. از طرف دیگر برخی تغییرات اقلیمی مانند سیل و طوفان باعث می شود تا خسارات سنگینی به کشاورزان وارد شود. با توجه به ظرفیت بالای کشاورزی و صنعتی این شهر امید این می رود که نگاه ویژه ای به مرکز کاشت زعفران شود.  در حال حاضر طبق آخرین برآوردها ، شهرستان گناباد در سال 1398 سطح زیر کاشت زعفران 3500 هکتار بود که تقریبا وزن زعفران برداشت شده 12 تن زعفران بود.

• مرند

کاشت زعفران در شهرستان مرند از سال  1378  شروع شده است و در چند سال اخیر بسیار توسعه یافته است. در حال حاضر مرند به یکی از قطب های تولید زعفران تبدیل شده است. با توجه به این که کیفیت زعفران تولید شده در مرند بسیار مرغوب است، می توان مرند را مهم ترین مرکز کاشت در ایران معرفی کرد. زعفران تولید شده از مزارع مرند به مصرف داخل شهرستان و استان های همجوار می رسد.

از هر هکتار مزارع زعفران در شهرستان مرند حدود 4 کیلوگرم زعفران به دست می آید. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مرند در یکی از مصاحبه های خود خبر از کاشت زعفران در 184 هکتار از اراضی شهرستان مرند داد. پیش بینی می شود 800 کیلوگرم زعفران از مزارع مرند تولید شود.

• تربت حیدریه

تربت حیدریه یکی از شهرهای خراسان رضوی است. آب و هوای بسیار مناسب این شهر برای کاشت زعفران، تربت حیدریه را به یکی از بزرگ ترین مراکز کاشت زعفران در ایران تبدیل کرده است. یکی از مهم ترین مزایای کاشت زعفران در تربت حیدریه ایجاد اشتغال برای بیش از هفتاد هزار نفر است.

بیش از 20 هزار هکتار زمین در تربت حیدریه زیر کاشت زعفران است  و حدود 100 تن زعفران خشک سالانه برداشت می شود. البته پیش بینی می شود که در صورت اختصاص تسهیلات بیشتر به کشاورزان ، در سال های آتی سطح زیر کاشت زعفران در شهرستان تربت حیدریه افزایش پیدا کند.

جمع بندی

قائن ، فردوس ، گناباد ، مرند و تربت حیدریه به دلیل  برخورداری از شرایط اکولوژیکی مساعد و مناسب براي تولید زعفران به عنوان اصلی ترین مراکز کاشت زعفران به شمار می روند. با توجه به این که سود تجارت زعفران بالاست و تجارت این کالا نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان جایگاه ویژه ای دارد، توجه به تولید این محصول می تواند تاثیر چشم گیری در رشد اقتصادی کشور داشته باشد.